26 Δεκεμβρίου 2023, ο πρόεδρος της παε παναθηναϊκός Γιάννης Αλαφούζος επέλεξε να εκπλήξει τους οπαδούς της ομάδας, απολύοντας το μέχρι τότε επιτυχημένο Ιβάν Γιοβάνοβιτς για να τον αντικαταστήσει με έναν διάσημο προπονητή, ο οποίος μεταξύ άλλων έχει και δικό του αφιέρωμα στο ΝΕΤΦΛΙΞ, τον θρυλικό Φατίχ Τερίμ.
Όταν έγινε η αλλαγή προπονητή, πολύς κόσμος εξεπλάγη, διότι η πορεία της ομάδας μέχρι τότε ήταν σε γενικές γραμμές επιτυχημένη, αν εξαιρέσει κανείς τα κάκιστα αποτελέσματα στους Ομίλους του Europa League.
Στην Ελλάδα ο Παναθηναϊκός ήταν πρώτος, έχοντας μάλιστα και την καλύτερη επίθεση και την καλύτερη άμυνα, ενώ στην Ευρώπη είχε πετύχει πρόκριση στο Europa League αποκλείοντας κατά σειρά τις Ντνίπρο και Ολυμπίκ Μαρσέιγ, δεν είχε όμως καταφέρει να αποκλείσει την Μπράγκα και κάπου εκεί η πορεία του προς το όνειρο του Champions League είχε τελειώσει, ενώ η εντός έδρας νίκη επί της Βιγιαρεάλ που γέμισε τον κόσμο με ενθουσιασμό έμελλε να είναι το κύκνειο άσμα των φετινών επιτυχιών στην Ευρώπη.
Όπως διαπιστώθηκε κατά την πορεία της σεζόν, ο φετινός ΠΑΟ έπασχε σε δύο κρίσιμα σημεία:
1. στο κάκιστο αμυντικό τρανζίσιον, το οποίο πληρώθηκε κυριολεκτικά σε κάθε ματς που έχασε και
2.στην απώλεια του αμυντικού του κολοσσού, του Μάγκνουσσον, από χιαστό, απώλεια από την οποία ουδέποτε συνήλθε, παρά την απόκτηση δυο επιπλέον στόπερ τον Γενάρη.
Το τρίτο αδύναμο σημείο της ομάδας του Γιοβάνοβιτς ήταν η αδυναμία του κόουτς να βάλει τον Μπερνάρ αριστερά και τον Τζούρισιτς στο 10, ένα σχήμα που μετέπειτα -και ιδίως μετά την έλευση Τερίμ- αποδείχτηκε εξαιρετικά αποτελεσματικό επιθετικά, με τον Μπακασέτα όμως στη θέση του Τζούρισιτς.
Όλα τα παραπάνω σημεία ήταν ενδεικτικά μίας γνωστής κατάστασης που ο ΠΑΟ βίωνε εδώ και 2,5 χρόνια, από την στιγμή που την ομάδα ανέλαβε ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς:
- Την πρώτη χρονιά, ο ΠΑΟ αναλώθηκε στο να μάθει να παίζει μπάλα, το βασικό σύστημα ήταν κατοχή, ανάπτυξη από τα άκρα, αμυντική συνοχή. Μετά τον Φεβρουάριο, η ομάδα άρχισε να αποδίδει και παρότι δεν διεκδίκησε τον τίτλο στα πλέι-οφ, μπόρεσε να κατακτήσει το Κύπελλο.
- Τη δεύτερη σεζόν, ελλείψει μεγάλων μεταγραφών, ο ΠΑΟ βρέθηκε να προσπαθεί να κερδίσει το πρωτάθλημα μετά από έναν άκρως επιτυχημένο 1ο γύρο, κάτι που όμως δεν κατάφερε διότι οι τραγικές επιλογές στις μεταγραφές τον άφησαν χωρίς αξιόμαχο ρόστερ. Κι όμως, παρότι είχε μικρό ρόστερ και λίγο ταλέντο, κυνήγησε τον τίτλο μέχρι τον τελευταίο αγώνα και ουσιαστικά τον έχασε πρωτίστως λόγω αποφάσεων της διαιτησίας και της έπο, πάρα λόγω δικής του ευθύνης.
- Με βάση τις δύο πρώτες σεζόν, η 3η σεζόν του Ιβάν ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς, διότι αποκτήθηκε ένα εξαιρετικό δεκάρι, ο διεθνής Σέρβος Τζούρισιτς, εν συνεχεία ένα εξαιρετικό (θεωρητικά) οχτάρι, ο Τόνυ Βιλένα και στη συνέχεια ένα εξαιρετικό εξάρι, ο Γουιλιαν Αράο. Όλα αυτά γέμισαν με προσδοκίες τον κόσμο του ΠΑΟ, παρότι ήταν πλέον σαφές ότι η ομάδα έχει ξεμείνει από ποιοτικά εξτρέμ και επιθετικά θα είχε σοβαρές ελλείψεις.
Όπως η σεζόν εξελίχθηκε, ήταν πλέον σαφές ότι ο παναθηναϊκός, που για δεύτερη συνεχόμενη σεζόν ήταν πρωτοπόρος στο πρωτάθλημα από νωρίς και δεν έδειχνε να κινδυνεύει να χάσει τη pole position εύκολα, καθιερωνόταν ως η μία από τις 2 μεγάλες δυνάμεις της Superleague, ως ένα μόνιμο φαβορί για τον τίτλο και ως κυρίος ανταγωνιστής της ΑΕΚ, η οποία είχε κερδίσει το περσινό double, έχοντας εξαιρετικούς παίχτες αλλά κι ένα εξαιρετικό προπονητή, που έπαιζε το δικό του σύστημα.
Και ξαφνικά, μετά από δύο ατυχή αποτελέσματα σε Ελλάδα και Ευρώπη, όπου ο ΠΑΟ ηττήθηκε πρωτίστως λόγω ατομικών λαθών του τερματοφύλακά του, η διοίκηση Αλαφούζος έκρινε ότι ο ΠΑΟ έχει "πιάσει ταβάνι".
Η μάλλον γελοία και κυρίως αντιποδοσφαιρική αυτή απόφαση περί ταβανιού, πέραν του ότι στερείται κοινής λογικής -διότι ταβάνι πιάνουν οι αθλητές κι όχι οι προπονητές- έδειχνε και μία προβληματική αντίληψη σχετικά με το πως σχεδιάζεται μία ομάδα και πως μέσα από τις αλλαγές κάθε χρόνο, επιχειρεί να βελτιώνεται.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν ο Αλμέιδα ανέλαβε την ΑΕΚ, αυτή ήταν ήδη πανίσχυρη, έχοντας ήδη έναν εξαιρετικό κορμό παικτών και όλους τους σταρ που διαθέτει ακόμα και σήμερα (Αραούχο, Λιβάι Γκαρσία, Τσούμπερ, Σιμάνσκι), ενώ ο ΠΑΟ που ανέλαβε ο Γιοβάνοβιτς ήταν μία ομάδα με παίκτες επιπέδου Αστέρα Τρίπολης, όπου ο μεγαλύτεροι ανερχόμενοι "σταρ" ήταν ο παγκίτης Φώτης Ιωαννίδης από την Β εθνική κι ο Αιτόρ, που είχε μείνει ελεύθερος από την Τβέντε, αλλά στον ΠΑΟ δεν είχε καταφέρει να προσαρμοστεί και του είχε ζητηθεί να ψάξει για ομάδα.
Συνεπώς ο Γιοβάνοβιτς δεν είχε απλώς αναλάβει μια ομάδα που μέσα σε 2,5 χρόνια την είχε φέρει στη θέση του μεγάλου φαβορί της SuperLeague, αλλά την είχε ξαναχτίσει από το μηδέν και μάλιστα χωρίς να δαπανηθούν λεφτά από την διοίκηση, η οποία τον πρώτο χρόνο είχε διαθέσει μόνο 1,5 εκ για τον Παλάσιος και τον δεύτερο χρόνο μόνο 3 για τον Σπόραρ (παρεμπιπτόντως πήρε πίσω 4 για τον Αλεξανδρόπουλο από την ομάδα του) ενώ όλοι οι άλλοι βασικοι παίχτες είτε είχαν κοστίσει πενιχρά ποσά ή είχαν αποκτηθεί ελεύθεροι (Τσέριν 650 χιλ, Μάγκνουσσον, Μπερνάρ, Βέρμπιτς ελεύθεροι).
Όλα αυτά καθιστούσαν σαφές ότι ο ΠΑΟ του Ιβάν ήταν μια ομάδα κατασκευασμένη από πολύ φθηνά υλικά, αλλά ταυτόχρονα και μία ομάδα που ελλείψει υψηλής ποιότητας έπαιζε συγκεκριμένο στυλ ποδοσφαίρου και την ενδιέφερε να βρει παίκτες που μπορούσαν να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένες ανάγκες εντός συγκεκριμένου συστήματος, προκειμένου να είναι μία ομάδα που -ανεξαρτήτως αντιπάλου- θα παίζει το δικό της ποδόσφαιρο.
Βεβαίως υπάρχει ένα ταβάνι στο πόσο μακριά μπορείς να φτάσεις σε έναν αγώνα υψηλών ταχυτήτων όταν το δικό σου super car είναι φτιαγμένο με ανταλλακτικά από μάντρες αυτοκινήτων ενώ οι αντίπαλοι αγοράζουν καινούργια υλικά από το εργοστάσιο. Αλλά αυτό δεν είναι ταβάνι της προπονητικής ομάδας.
Είναι ταβάνι του προέδρου και της διοίκησης.
Σε κάθε περίπτωση, Ο ενθουσιασμός του κόσμου ήταν διάχυτος, επειδή έβλεπε πως για πρώτη φορά μετά από περίπου 12 χρόνια, ο Παναθηναϊκός χτίζει ομάδα ικανή για πρωταθλητισμό και επιτυχίες στην Ευρώπη ενώ ταυτόχρονα καταφέρνει να παίζει επιβλητικό ποδόσφαιρο και όχι να εξευτελίζεται από μικρές ομάδες της ελληνικής επαρχίας και φυσικά να μην τολμά να κατέβει στα ντέρμπι υπό τον φόβο του διασυρμού.
Όλα αυτά τελείωσαν με την έλευση του Τερίμ τον Ιανουάριο του 2024.
Ξαφνικά σταμάτησαν οι ποδοσφαιρικές αναλύσεις σχετικά με το πως μπορεί το σύστημα του Ιβάνοβιτς να αποδίδει επιθετικά χωρίς να κινδυνεύει αμυντικά, σταμάτησαν οι αναζητήσεις παικτών που θα καλύψουν πολύ ξεκάθαρες θέσεις εντός του γηπέδου και ξεκίνησε μία κουβέντα σχετικά με τον μάγο τούρκο προπονητή ο οποίος ξέρει να παίζει με παιχνίδια κάνοντας παρεμβάσεις τακτικής μέσα στο ματς, κατά τα πρότυπα της δεκαετίας του 1990 και του 2000.
Κοινώς, φύγαμε από την σύγχρονη ποδοσφαιρική λογική και πήγαμε στη λογική του ποδοσφαίρου ως σπορ όπου η "προσωπικότητα" και το "θράσος" φέρνουν νίκες, ενώ τα συστήματα και οι σχεδιασμοί είναι συνταγή αποτυχίας.
Πέραν αυτού, ξεκίνησε ένας διάλογος για το ότι αν έρθει ο Μπακασέτας κι ο σούπερ αμυντικός Ούγκο θα "ανέβει η ομάδα δέκα επίπεδα", μία συζήτηση που αντιμετωπίζει το ποδόσφαιρο ως προϊόν σουπερμάρκετ, παρόμοια με τη συζήτηση που έχει επικρατήσει στον Ολυμπιακό μετά την απόλυση του Μαρτίνς
Είναι μια λογική που διώχνει προπονητές και παίκτες ανά δίμηνο και στη θέση τους φέρνει άλλους, με κριτήριο το πόσο μεγάλα ονόματα είναι και πόσο καλές ντρίπλες κάνουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό το αντιποδοσφαιρικό μοντέλο καθιερώθηκε στον Ολυμπιακό μετά την απόλυση του Μάρτινς, χωρίς ο Ολυμπιακός να καταφέρνει να γίνει ανταγωνιστικός σε πρωτάθλημα η κύπελλο, ενώ μέχρι τότε, μπορεί μεν να περνούσε μία περίοδο ύφεσης, όμως ήταν αδιαμφισβήτητα η καλύτερη ομάδα στην Ελλάδα, κερδίζοντας τα πρωταθλήματα με πάνω από 10 βαθμούς διαφορά.
Το ίδιο λοιπόν τραγικό κι αυτοκαταστροφικό μοντέλο φαίνεται ότι επέλεξε η διοίκησή μας να ακολουθήσει, μια νοοτροπία που ακολουθούσε κι ο Τερίμ στην Τουρκία, όπου έχει μάθει να περιμένει από την διοίκηση πολλά λεφτά για μεγάλα ονόματα. Είναι ένα μοντέλο κοστοβόρο και προβληματικό, διότι το κριτήριο απόκτησης των παιχτών είναι τα ατομικά τους χαρακτηριστικά κι όχι το αν ταιριάζουν σε συγκεκριμένο σύστημα ή ποδόσφαιρο που θέλει να παίξει μια ομάδα.
Το ερώτημα λοιπόν είναι ποια μπορεί να είναι η επόμενη μέρα για μία ομάδα που θα ξεκινήσει το φετινό της σχεδιασμό και θα πρέπει μέσα σε ένα μήνα να είναι έτοιμη να παίξει Ευρώπη, όταν ο προπονητής της δεν έχει συγκεκριμένο σύστημα και τρόπο παιχνιδιού, οι παίκτες που ήξεραν να παίζουν ένα συγκεκριμένο στυλ και σύστημα θα απομακρυνθούν ή θα φύγουν το καλοκαίρι, ενώ η απόκτηση των νέων παικτών εξαρτάται από έναν άνθρωπο που το μόνο του κριτήριο είναι η ποιότητα των παικτών- διότι τόσα χρόνια έχει μάθει στην Τουρκία να αγοράζει ακριβά και όχι να εντοπίζει ταλέντα όπως πχ τον Τσέριν που μπορούν να αποκτηθούν για λίγες χιλιάδες, αλλά μπορούν να κάνουν τη δουλειά που κάνουν παίκτες εκατομμυρίων.
Ποιο είναι το σύστημα που θα παίζει η ομάδα; Ποιος θα διαλέξει τους παίκτες που θα αντικαταστήσουν τον Μπερνάρ, τον Αιτόρ, τον Μαντσίνι, τον Τζούρισιτς, τον Ρούμπεν και με τί κριτήριο, πέραν της τιμής;
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2021, τελευταία σεζόν του Τερίμ στην Γαλατασαράι, το καλοκαίρι έκανε μεταγραφές συνολικού κόστους 31 εκ Ευρώ, ενώ σχεδόν όλοι οι ακριβοί παίχτες που αποκτήθηκαν τότε αγωνίζονται πλέον σε μικρότερες ομάδες της Τουρκίας. Με εξαίρεση τον διεθνή Δανο σέντερ μπακ Νίλσον που παίζει ακόμα στη Γαλατά, ο Ρουμάνος Τσικαλντάου αποκτήθηκε αντί 6,5 εκ κι έκτοτε δίνεται δανεικός σε άλλες ομάδες, ο Μορουτάν αντί 4 εκ πουλήθηκε στην Ανκαρακουτσού για 3.
Και φυσικά υπάρχει η εξαίρεση του Μπουέη που κατέληξε στην Μπάγερν, αλλά οι ακριβές επενδύσεις για ακόμα πιο ακριβές μεταπωλήσεις δεν είναι αθλήμα στο οποίο αρέσκεται να επιδίδεται ο Αλαφούζος.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η Γαλατασαράι -με τις μεταγραφές 30 εκατομμυρίων- ήταν 12η τον Ιανουάριο, με αποτέλεσμα ο Τερίμ να απολυθεί και να μείνει σπίτι του, μέχρι που εμφανίστηκε ο Αλαφούζος, 2 χρόνια μετά, να τον αποσύρει από την σύνταξη.
Το μεταγραφικό αυτό προφίλ, όπως καταλαβαίνουμε όλοι, δεν ταιριάζει στο στυλ του Αλαφούζου, ο οποίος άφησε τον σούπερ σταρ της ομάδας του, τον Μπερνάρ, να φύγει για Βραζιλία, παρότι είχε αποκτηθεί ελεύθερος κι άρα του είχε κοστίσει μόνο 4 εκ σε δύο χρόνια. Αν η παρουσία διεθνούς Βραζιλιάνου με συνολικό κόστος 4 εκ σε δύο χρόνια κρίνεται απαγορευτική από τον Πρόεδρό μας, είναι μάλλον απίθανο να δώσει 20, πόσο μάλλον 30 στον Τερίμ για να φέρει αριστερό μπακ στη θέση του Χουανκάρ και δεύτερο εξάρι αντί του Ρούμπεν.
Κι άρα αυτή τη στιγμή, ο ΠΑΟ μοιάζει να οδεύει προς την κατάσταση που τον παρέλαβε ο Ιβάν: μια ομάδα χωρίς ένα ρεαλιστικό σχέδιο για το είδος του ποδοσφαίρου που θα παίξει από το καλοκαίρι. Θα παίξει επιθετικό 4-3-3 με γκέγκενπρες; Θα παίξει 4-4-2 με απόκτηση ενός δυνατού φορ δίπλα στον Φώτη, χωρίς εξτρέμ;
Ή θα παίξει ποδόσφαιρο κατοχής με πολλές πάσες κι αργή ανάπτυξη όπως έπαιζε τόσα χρόνια με τον Ιβάν;
Κανένας δεν ξέρει, κανένας δεν έχει ιδέα, γιατί κανένας δεν ξέρει τί θέλει να κάνει ο Τερίμ. Αλλά ακόμα κι αν ο ίδιος ο Τερίμ ξέρει τί ποδόσφαιρο θέλει να παίξει, κανένας δεν ξέρει αν μπορεί να βρει τους παίχτες που χρειάζεται, ούτε αν θα του δοθεί το μπάτζετ που θα ζητήσει, κυρίως όταν το καλοκαίρι ο ΠΑΟ ξεκινά χωρίς αριστερό εξτρέμ, μάλλον χωρίς δεξί εξτρέμ, χωρίς αριστερό μπακ, με ανάγκη απόκτησης τουλάχιστον 2 σέντερ μπακ, και με μόνη σίγουρη μεταγραφή τον Μαξίμοβιτς, που αν μη τί άλλο είναι η μόνη αισιόδοξη νότα για την επόμενη μέρα.
Ο Πρόεδρος του ΠΑΟ καλείται να πάρει άμεσα αποφάσεις: θέλει να τζογάρει με ένα προπονητή περασμένης εποχής, που απέτυχε παταγωδώς και την τελευταία του σεζόν στην Τουρκία αλλά και φέτος στην Ελλάδα όπου έμεινε εκτός διεκδίκησης τίτλου λόγω τραγικού στησίματος της ομάδας του όχι μόνο απέναντι στην ΑΕΚ, αλλά και απέναντι στον ΠΑΟΚ και τη Λαμία, ή σκοπεύει να φέρει έναν προπονητή που παίζει σύγχρονο ποδόσφαιρο, προσαρμοσμένο στις επιταγές της εποχής και να του παραδώσει τα κλειδιά, όπως είχε κάνει με τον Ιβάν;
Εαν επιλέξει το πρώτο, είναι μάλλον βέβαιο ότι το εγχείρημα ΠΑΟ έκλεισε έναν τριετή κύκλο που βγήκε από την αφάνεια, κέρδισε καποιους τίτλους και διεκδίκησε το πρωτάθλημα, ενώ πέτυχε και μερικές σημαντικές νίκες στην Ευρώπη, αλλά ο κύκλος αυτός κλείνει οριστικά και πλέον επιστρέφουμε σε εποχές Μπόλονι, όπου η ομάδα θα πάψει να έχει ποδοσφαιρική ταυτότητα και θα επιστρέψει στην λογική του αυτοσχεδιασμού πριν κάθε ματς, με έναν προπονητή που θα κάνει τα "κόλπα του" μπας και πάρει τα βαθμουλάκια.
Εαν πάλι επιλέξει το δεύτερο, η ποδοσφαιρική αγορά είναι γεμάτη με τεράστια ονόματα που έχουν ξεμείνει από ομάδα και το καλοκαίρι θα ενδιαφερθούν να αναλάβουν ένα ιστορικό σύλλογο για να την βγάλουν οριστικά από το τέλμα και μαζί του να ταράξουν τα νερά σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Μπορεί ο ΠΑΟ να είναι πολύ μικρό μέγεθος για ένα Φλικ, ένα Λοπετέγι αλλά ίσως είναι μια καλή ευκαιρία πχ για ένα Γουόλτερ Ματσάρι μετά το τραγικό πέρασμα από Νάπολι, μένει μάλλον χωρίς ελπίδα να ξαναβρει ομάδα που παίζει Ευρώπη.
Το καλοκαίρι αυτό λοιπόν, μοιάζει κομβικό για το μέλλον του ΠΑΟ. Όλα δείχνουν ότι ο Αλαφούζος θα παραδώσει τα κλειδιά και τον σχεδιασμό στον Τερίμ. Ίσως όμως να έμαθε από τα 2,5 χρόνια του Ιβάν ότι οι ομάδες δεν αγοράζονται, αλλά χτίζονται κι ότι οι 3-4 ακριβές μεταγραφές δεν επαρκούν ώστε μια ομάδα να αποκτήσει ποδοσφαιρική ταυτότητα.
Με βάση το παρελθόν του, το πιο πιθανό είναι ότι δεν έμαθε τίποτα από τα 2,5 χρόνια Ιβάν, ούτε μαθαίνει τίποτα από την επιτυχημένη παρουσία Αλμέιδα στην ΑΕΚ. Κι αυτό διότι η ενασχόλησή του με το άθλημα είναι επιδερμική κι αποτυχημένη.
Η απαισιοδοξία δεν είναι καλό πράγμα. Ο ρεαλισμός όμως είναι απαραίτητος στη ζωή. Και για αυτό οι οπαδοί κι οι φίλοι του ΠΑΟ ας προετοιμάζονται ψυχολογικά για μια νέα περίοδο εσωστρέφειας και αποτυχιών.
Η στήριξη κι η πίστη τους σε όσα μας δίδαξε ο Ιβάν για το πώς χτίζονται ομάδες θα είναι εξαιρετικά χρήσιμες για την μεθεπόμενη ημέρα, όταν κι όπως αυτή έρθει.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου